تنظیمات دوربین برای عکاسی منظره

در مورد عکاسی منظره دیگر مشکل زمان مطرح نیست. کافی است یک مکان خوب برای عکاسی پیدا کنید، یک سه پایه خوب همراه داشته باشید، دوربین را تنظیم کنید و منتظر نور مناسب شوید. با این اوصاف، عکاسی منظره خیلی کار بی دردسری است و به نظر نمی‌رسد که عکاسان از نظر تنظیمات دوربین برای عکاسی منظره مشکلی داشته باشند.

اما این مساله صحت ندارد. در عکاسی منظره هم به مانند عکاسی پرتره، مسائل و چالش‌های زیادی در زمینه تنظیمات دوربین وجود دارد که می‌تواند دردسرساز شود. ما در این مقاله سعی می‌کنیم شما را با تعدادی از این اشتباهات و راه‌های حل آن‌ها آشنا کنیم.

اشتباهات رایج در عکاسی منظره

• دیافراگم اشتباه

بسیاری از عکاسان منظره دچار اشتباهِ استفاده از دیافراگم‌های بسیار بسته می‌شوند مخصوصا عکاسان تازه‌کار. البته دلیل‌اش مشخص است؛ هرچه دیافراگم بسته‌تر، عمق میدان وضوح بیشتر و عمق میدان وضوح بیشتر به‌معنای این است که بخش‌هایی بیشتری از تصویر در جلو و پشت سوژه، دارای وضوح خواهند بود.

عمق میدان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و یکی از مهم‌ترین تنظیمات دوربین برای عکاسی منظره محسوب می‌شود. اگر عمق میدان به اندازه کافی باشد، همه‌چیز از پیش‌زمینه تا پس‌زمینه، واضح به‌نظر خواهد رسید.

مشکل این است که دیافراگم‌های خیلی بسته به‌رغم افزایش عمق میدان، در عمل باعث محو شدن عکس می‌شوند. این پدیده‌ای اپتیکی است که از آن تحت عنوان انکسار یاد می‌شود.

[irp posts=”2295″ name=”قفل نوردهی (AE lock)”]

بهتر است در عکاسی منظره از دیافراگم‌های میانی استفاده شود یعنی مابین f11 و f16 تا این که از دیافراگم‌هایی مانند f22 و f32 استفاده شود. شاید اندکی از وضوح تصویر کاسته شود اما در عوض، کلیت منظره شارپ‌تر به‌نظر خواهد رسید.

علاوه بر این، با استفاده از شگرد هایپرفوکال می‌توان عمق میدان وضوح را افزایش داد.

• استفاده از اتوفوکوس به‌جای فوکوس دستی

وقتی دوربین روی سه‌پایه قرار دارد، بهتر است که به جای اتوفوکوس از فوکوس دستی استفاده شود زیرا سیستم اتوفوکوس دوربین به دلایل مختلف ممکن است دچار خطا شود. استفاده از لایو ویو و امکان بزرگ کردن منطقه‌ای که قصد فوکوس کردن بر روی آن را دارید، از مزیت‌های فوکوس دستی محسوب می‌شود.

در عکاسی منظره، بهتر است که بر روی صخره‌ها، گل‌ها یا بوته‌هایی که در پیش زمینه منظره قرار دارند، فوکوس کنید. در این شرایط، جزئیات قسمت‌هایی که با دوربین فاصله‌ی بیشتر دارند مانند تپه‌ها، درختان و آسمان محوتر ثبت خواهند شد حتی اگر از یک دیافراگم بسته استفاده شود.

ما درباره دیافراگم و نقش آن در افزایش عمق میدان صحبت کردیم. با این حال، نقطه فوکوس هم تاثیر بسزایی در عمق میدان تصویر دارد.

به‌خاطر داشته باشید که عمق میدان به صورت مساوی در پشت و جلوی سوژه تقسیم نمی‌شود و نسبت آن به صورت زیر است: یک سوم در جلوی سوژه و دو سوم در پشت آن. اگر بر روی یک شی که به دوربین نزدیک است، فوکوس کنید، گستره عمق میدان در جلوی سوژه عملا هدر می‌شود.

[irp posts=”2382″ name=”راهنمای استفاده از فوکوس دستی”]

پس اگر فاصله دوربین تا جایی که می‌خواهید واضح ثبت شود را به سه قسمت تقسیم کنید، بهتر است روی نقطه در فاصله یک سوم فوکوس کنید تا از بیشترین عمق میدان ممکن بهره ببرید.

برای دقت بیشتر، فوکوس را در فاصله‌ی هایپرفوکال تنظیم کنید؛ اپلیکیشن‌هایی زیادی وجود دارد که این فاصله را برای شما محاسبه می‌کنند.

• زوم کردن بعد از فوکوس
  

اکثر لنزهای زوم امروزی لنزهای زوم پارفوکال نیستند. در واقع به این لنزها واریفوکال گفته می‌شود و مشکل این نوع لنزها این است که بعد از زوم کردن، فوکوس تغییر می‌کند.

به عبارت دقیق‌تر، اگر شما بر روی یک نقطه فوکوس کرده باشید و بعد تصمیم بگیرید که بیشتر زوم کنید، ممکن است آن نقطه‌ای که روی آن فوکوس کرده بودید دیگر واضح ثبت نشود.

برخی مواقع، استفاده از دیافراگم بسته می‌تواند این جابجایی فوکوس را خنثی کند اما اگر با یک لنز تله فوتو یا با دیافراگم باز عکاسی می‌کنید، در این صورت جابجایی فوکوس ملموس‌تر خواهد بود.

راه حل این مشکل آسان است: عادت کنید که بعد از زوم کردن دوباره فوکوس را چک کنید.

• اعتماد به اتو وایت بالانس در عکاسی منظره

یکی دیگر از تنظیمات دوربین برای عکاسی منظره بحث وایت بالانس یا توازن سفیدی است. اکثر عکاسان منظره از گزینه اتو وایت بالانس یا وایت بالانس خودکار (AWB) استفاده می‌کنند. موقع عکاسی در نور طبیعی، به ندرت پیش می‌آید که دوربین در تشخیص دمای رنگی نور دچار اشتباه شود.

حتی اگر رنگ تصویر خیلی گرم (یا خیلی سرد) به نظر نرسد، می‌شود با تغییر و اصلاح وایت بالانس در نرم افزارهای ویرایش عکس، مشکل را برطرف کرد؛ مخصوصا اگر با فایل RAW عکاسی کرده باشید.

با این حال، گزینه اتو وایت بالانس یک ایراد اساسی دارد: چند عکس منظره که در یک نور و در یک زمان گرفته شده‌اند، ممکن است از لحاظ رنگی با هم فرق کنند و اگر بخواهید با این عکس‌ها یک عکس HDR درست کنید، این مساله می‌تواند دردسرساز شود.

[irp posts=”2301″ name=”نحوه تنظیم وایت بالانس (توازن سفیدی)”]

تنظیم وایت بالانس به صورت دستی، عکس‌ها را به لحاظ رنگی یکدست‌تر می‌کند. اگر تعدادی عکس با وایت بالانس نور روز گرفته شده باشند، راحت‌تر می‌توان آن‌ها را با هم ترکیب کرد.

• پیش نمایش عمق میدان هنگام استفاده از فیلتر ND

رابطه عکاسی منظره و فیلتر مثل رابطه چایی و آب جوش است. فیلترهای پولاریزه و فیلترهای ND استاندارد جلوه‌هایی را خلق می‌کنند که ایجاد کردن‌شان در فتوشاپ کار حضرت فیل است.

فیلترهای مدرج ND از جلمه فیلترهای پرکاربرد در عکاسی منظره است و علت آن کاهش دامنه پویایی (داینامیک رنج) است. بدون فیلتر ND، کنتراست بین روسنایی آسمان روشن و تاریکی منظره ممکن است آن‌قدر زیاد باشد که سنسور دوربین نتواند جزئیات قسمت‌های روشن یا تاریک را در یک عکس واحد ثبت کند. در اغلب مواقع، با عکسی روبرو هستیم که در آن، آسمان خیلی روشن و منظره تاریک ثبت شده است.

البته می‌شود از گزینه اکسپوژر برکتینگ (نوردهی‌های متوالی) استفاده کرد که در آن یک عکس بر اساس نور آسمان و یک عکس بر اساس نور منظره گرفته می‌شود و سپس این دو عکس در نرم افزار با هم تلفیق می‌شوند.

[irp posts=”73″ name=”کاربرد انواع فیلترها در عکاسی”]

راه حل دیگر این است که در خود دوربین این کار را انجام دهیم. مشکل وقتی است که ناحیه مدرج فیلتر ND هم در قاب تصویر نمایان باشد. به منظور جایگیری صحیح فیلتر ND، دکمه پیش نمایش عمق میدان را فشار دهید. این کار باعث فعال شدن دیافراگم شده و آن را بر روی همان دیافراگم انتخاب شده، تنظیم می‌کند.

بدون انجام این کار، عکتصویر در منظره یاب یا لایو ویو همیشه با بازترین دیافراگم نمایش داده می‌شود که کار تشخیص ناحیه مدرج فیلتر را دشوار می‌کند.

• جبران نوردهی موقع عکاسی با فرمت RAW

عکاس منظره حواس‌جمع همیشه مطمئن می‌شود که ابرها و دیگر نقاط روشن، بیش از حد نوردهی نشوند.

هیستوگرام را چک کنید و مطمئن شوید که سمت راست نمودار دچار تجمع نشده باشد. فعال کردن گزینه هشدار هایلایت هم قسمت‌های بیش از حد نور خورده (overexposed) را به شما نشان می‌دهد. برای رفع این اشکال، کافی است یک عدد منفی برای گزینه جبران نوردهی انتخاب کنید.

ولی حقیقت این است که هیستوگرام دوربین بر اساس فایل JPEG تصویر عمل می‌کند و فایل‌های RAW نسبت به فایل JPEG اطلاعات بیشتری را در خود ذخیره می‌کنند در نتیجه جزئیات بیشتری را در هایلایت ها و سایه ثبت می‌کنند.

بنابراین نقاطی که در هنگام نمایش تصویر بیش از حد نورخورده به نظر می‌رسد بعد از باز کردن فایل RAW، این‌طور به‌نظر نمی‌رسند. پس موقع عکاسی با فرمت RAW شاید به جبران نوردهی نیازی نباشد.

با اندکی تمرین متوجه می‌شوید که این اختلاف میان فایل RAW و آنچه در دوربین و بر روی نمودار هیستوگرام نشان داده می‌شود، چقدر است.

[irp posts=”2336″ name=”عکاسی منظره از رودخانه، دریاچه و آبشار”]